یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ (نساء/59)
اى کسانى که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر را!
مناسب دیدم در این روز عزیز و مبارک مطلبی رو بذارم درباره ی ویژگی های «اولوا الأمر» از زبان قرآن کریم که اطاعتشون در کنار اطاعت از پیامبر - صلی الله علیه و آله - تشریع شده. این ویژگی ها از راه یافتن ویژگی های کسانی که از اطاعت آن ها نهی شده به دست آمده است:
ویژگی هایی که در اولوا الامر نیست:
وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً (کهف/28)
و از کسانى که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن!
وَ لا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ الْمُنافِقینَ (احزاب/48)
و از کافران و منافقان اطاعت مکن.
فَلا تُطِعِ الْمُکَذِّبینَ (قلم/8)
از تکذیب کنندگان (توحید و نبوّت) اطاعت مکن!
وَ لا تُطِعْ کُلَّ حَلاَّفٍ مَهینٍ هَمَّازٍ مَّشَّاءِ بِنَمِیمٍ مَّنَّاعٍ لِّلْخَیرِْ مُعْتَدٍ أَثِیمٍ عُتُلِّ بَعْدَ ذَالِکَ زَنِیمٍ أَن کاَنَ ذَا مَالٍ وَ بَنِینَ إِذَا تُتْلىَ عَلَیْهِ ءَایَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ (قلم/10 تا 15)
و از کسى که بسیار سوگند یاد مى کند و پست است اطاعت مکن، کسى که بسیار عیبجوست و به سخن چینى آمد و شد مى کند، و بسیار مانع کار خیر، و متجاوز و گناهکار است، علاوه بر این ها کینه توز و پرخور و خشن و بدنام است! مبادا بخاطر این که صاحب مال و فرزندان فراوان است (از او پیروى کنى)! هنگامى که آیات ما بر او خوانده مى شود مى گوید: «اینها افسانه هاى خرافى پیشینیان است!»
* المیزان: کلمه «حلّاف» به معناى کسى است که بسیار سوگند مى خورد، و لازمه بسیار سوگند خوردن در هر امر مهم و غیر مهم و هر حق و باطل، این است که سوگند خورنده احترامى براى صاحب سوگند قائل نباشد، و چون سوگندها به نام خدا بوده، پس معلوم مى شود سوگند خورنده، عظمتى براى خداى عز و جل قائل نیست، و همین بس است براى رذلى او، و رذالت این صفت. و کلمه «مهین» از مصدر مهانت یعنى حقارت است، و منظور از آن، حقارت رأى و کوتاهى فکر است.
وَ لا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ کَفُوراً (انسان/24)
و از هیچ گنهکار یا کافرى از آنان اطاعت مکن!
* دلیل: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تُطیعُوا الَّذینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلى أَعْقابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرینَ (آل عمران/149)
اى کسانى که ایمان آورده اید! اگر از کسانى که کافر شده اند اطاعت کنید، شما را به گذشته هایتان بازمى گردانند و سرانجام، زیانکار خواهید شد.
وَ لا تُطیعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفینَ الَّذِینَ یُفْسِدُونَ فىِ الْأَرْضِ وَ لَا یُصْلِحُونَ(شعراء/151 و 152)
و فرمان مسرفان - همان ها که در زمین فساد مى کنند و اصلاح نمى کنند - را اطاعت نکنید!
و می توان این رذایل را به دو دسته ی پنداری و کرداری تقسیم کرد؛ یعنی، اولوا الأمر دارای گناه، چه در عمل و چه در فکر نیستند.
در ادامه، «آثار اطاعت از رسول خدا(ص)» را ببینید.
عید مبعث بر همگی مبارک
آثار اطاعت از رسول خدا(ص)
تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ (نساء/13)
و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند، (و قوانین او را محترم بشمرد،) خداوند وى را در باغهایى از بهشت وارد مى کند که همواره، آب از زیر درختانش جارى است جاودانه در آن مى مانند و این، پیروزى بزرگى است!
وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقاً (نساء/69)
و کسى که خدا و پیامبر را اطاعت کند، (در روز رستاخیز،) همنشین کسانى خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان، و آنها رفیق هاى خوبى هستند!
مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ تَوَلَّى فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً (نساء/80)
کسى که از پیامبر اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده
یُطِیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَه أُولئِکَ سَیَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَکیمٌ (توبه/71)
خدا و رسولش را اطاعت مى کنند بزودى خدا آنان را مورد رحمت خویش قرار مى دهد خداوند توانا و حکیم است!
وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اللَّهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ (نور/52)
و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند، و از خدا بترسد و از مخالفت فرمانش بپرهیزد، چنین کسانى همان پیروزمندان واقعى هستند!
وَ مَنْ یَتَوَلَّ یُعَذِّبْهُ عَذاباً أَلیماً (فتح/17)
و هر کس خدا و رسولش را اطاعت نماید، او را در باغهاى (از بهشت) وارد مى کند که نهرها از زیر (درختانش) جارى است و آن کس که سرپیچى کند، او را به عذاب دردناکى گرفتار مى سازد!
وَ إِنْ تُطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً (حجرات/14)
و اگر از خدا و رسولش اطاعت کنید، چیزى از پاداش کارهاى شما را فروگذار نمى کند، خداوند، آمرزنده مهربان است.
وَ إِنْ تُطیعُوهُ تَهْتَدُوا (نور/54)
اگر از او اطاعت کنید، هدایت خواهید شد.