پروردگارت فرمان داده است: جز او را نپرستید! و به پدر و مادر نیکی کنید! هرگاه یکی از آن دو، یا هر دوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار! و بر آنها فریاد نزن! و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو. (آیه 23 سوره إسراء(
در این آیه شریفه پس از دستور توحید و عدم پرستش کسی جز خدا، دستور احسان به والدین داده شده است. اینکه قرآن کریم سریعاً بعد از دستور توحید، دستور احسان به والدین را مطرح میکند نشان دهنده اهمیت این امر است علامه طباطبایی(ره) ذیل این آیه و از تقارن دستور توحید و دستور احسان به پدر و مادر چنین نتیجه میگیرد که احسان به والدین بعد از مسئله توحید واجب ترین واجبات است، هم چنان که مسئله عقوق آنها بعد از شرک به خدا از بزرگترین گناهان کبیره است.
احسان به پدر و مادر ریشه فطری دارد و هر انسان پاک سرشتی حتی اگر مسلمان نباشد، دوست دارد به پدر و مادرش نیکی کند. اما این احسان دارای مراتب و درجاتی است. آیه شریفه پس از بحث توحید، بحث نیکی به والدین را مطرح فرمود تا اهمیت آن روشن شود، ولی پس از آن مرتبه کامل این احسان را شرح میدهد تا معلوم شود مراد قرآن کریم از احسان به والدین چگونه احسانی است؟ میفرماید اگر یکی از آنها یا هر دوی آنها در زمان حیات تو به پیری رسیدند و به واسطه کهولت سن و ضعف جسمانی و تحلیل اعصاب و روان و … نگهداری از آنها بر تو سخت شد، باز هم حق نداری به آنها کمترین حرفی بزنی و حتی صدایت را هم نباید بالا ببری بلکه باید با قول کریم. حرفهای بزرگوارانه با آنها تکلم کنی. این آن احسانی است که قرآن از ما توقع دارد و ما را به آن سفارش فرموده است.
کلیدواژه ها: