امشب شب قدر است و قدر یک حد روحى است. زمان ندارد، که تقدیر حق در زمان و مکان نیست. شب قدر، مثل اسم اعظم، حد روحى ماست. مرحله‏ اى از معرفت ماست. و درک شب قدر هم، به همین معناست. شب قدر براى این است که ما فرصتى براى جمع بندى از خود و کارهاى خود داشته باشیم. محاسبه و حسابرسى داشته باشیم، که آیا از خاک و چوب کمتریم؟

بگذار «یا لَیْتَنى کُنْتُ تُراباً» را همین امروز بگوییم، نه روزى که دیگر حاصلى نداریم. یک دانه گندم را وقتى به دل خاک مى‏دهند، هفتاد برابر برمى‏گرداند. پس حاصل من کو؟ شکوفه‏ هاى من کو؟ جز کینه ‏هاى متراکم، جز نفرت‏ها، جز حسادت‏ها و جز توقع‏ها چیزى در دل من سبز نشده است.¹

در شب قدر، باید انسان در خود توسعه‏ اى به وجود آورد و محدود فکر نکند که نان و آب و ... نداریم. باید به نیروهاى باطنى خود فکر کند  .آنها را بررسى کند و ببیند که با آنها چه کرده؟ با ذهنى که خدا به او داده، با قلبى که داده، چه کرده؟ با تخیّل و توهّم و تفکّر و تعقّل خود، چه کرده؟ با اینها چگونه برخورد کرده است؟ همه مراتب شهودى و اشراقى کسانى که کار کرده‏اند و به شهودى رسیده ‏اند، از همین عنصر تخیّلشان بوده است. با این نیرو و دریچه‏ اى که ما را به وحىِ آسمان‏ها و به شهود این طرف و آن طرف دنیا نائل مى‏کند، چه کرده ‏ایم؟²

در شب قدر، در حالى که انسان خودش را مى‏بیند که منکسر، ذلیل، مسکین، مستکین، مستجیر و منیب است، با همه این حالت‏ها، باز طالب فضل حق و منتظر عنایت اوست. در این شب، باید براى کار خود برنامه‏ریزى کند، دستى بلند کند تا شاید عنایت حق دستگیر باشد، که رحمت حق وسعت دارد، اما باید حجاب‏ها را برداشت تا قرب حق واصل شود. تا این حجاب باشد، قرب کفایت نمى‏کند.³

.......................................

1- (اخبات، ص:95 )

2- (اخبات، ص:108)

3- (اخبات، ص:114)